Таджикско-русский словарь. 2011.
муддао — [مدعا] 1. даъво; иддао, талаб, тақозо 2. хоҳиш; чизи орзукарда; мақсуд; муддаои табъ мувофиқи хоҳиши табъ, ба қадри дилхоҳ; айни муддао табъи дил, мувофиқи мақсад; чизи дилхоҳ ва матлуб; арзи муддао кардан мақсади худро изҳор кардан … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
дору — [دارو] он чи барои дафъи беморӣ, рафъи ҷароҳат ва таскини дард истеъмол мекунанд, даво, дармон: доруи дарди сар, доруи обакӣ, дору молидан, дору хӯрдан; доруи беҳушӣ // доруи мадҳушӣ моддаи беҳискунандаи бадан; доруи мушкушак маргимуш; дорую… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
арз — I [ارز] асоси замони ҳозира аз арзидан II [ارض] а. замин, хок; арзу само замину осмон; кураи арз кураи Замин III [عرض] а 1. баён, изҳор 2. баёни аҳвол, гузориши аҳвол 3. хоҳиш, талаб; арзи ҳол изҳори аҳвол, баёни ҳол; арзу дод шикоят; арз доштан… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
байина — [بينه] а. кҳн. пайдо, ҳувайдо; далели возеҳ ва ошкоро, ҳуҷҷати возеҳ; гувоҳи исботи муддао … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
бамаврид — [بمورد] он чи дар мавқеаш, яъне дар вақти матлуб иҷро мешавад; айни муддао … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
боб — I [باب] шоиста, лоиқ, сазовор, муносиб, мувофиқ, дархӯр; соз, хуб: шароити боб, ҷавоби боб; боби дандон нарм, мулоим, дандон мегузаштагӣ (дар бораи хӯрок); боб кардан а) ба тарзи шоиста ва хубу марғуб иҷро кардани кор, айни муддао кардан, соз… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
дида — I [ديده] сифати феълии замони гузаштаи дидан: аз дидаю шунида нақл кардан; дидаву дониста а) хуб фаҳмида истода; б) қасдан, амдан; аз чизе дида гуфт. назар ба чизе; дида баромадан аз назар гузаронидан, муоина кардан; дида мондан а) дида гирифтан; … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
иқтибос — [اقتباس] а 1. гирифтан, ахз кардан 2. гирифта нақл кардани порчае аз нутқ ё навиштаи касе бо ишора ба маъхаз; гирифтани калимае аз забоне ё мавзӯе аз адабиёте 3. порчаи дахлдор ба идора ё шахсе аз қарори ҷаласа, фармон ё дастуре (беруннавис);… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
иснод — [اسنا] а 1. нисбат додани чизе ё гапе ба касе; такя кардан ба манбае барои исботи муддао 2. гуфт. коре, ки боиси хиҷолат ва бадномии касе шуда метавонад; иснод овардан гуфт. боиси бадномӣ ва мазаммати касе гардидан; иснод расидан мавриди бадномӣ… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
калон — [کلان] 1. ҳаҷман ва миқдоран бузург, азим: калони калон, ҷӯи калон …; маблағи калон пули зиёд; роҳи калон роҳи васеъ ( и одатан мошингард); калон калон қадам мондан васеъ васеъ қадам мондан; тез роҳ рафтан 2. ба синни балоғат расида, ба воя… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
кӯр — [کور] 1. он ки чашмаш намебинад, нобино, аъмо; кӯри модарзод он ки аз модар нобино таваллуд шудааст; кӯр кардан а) нобино кардан; б) ба воситаи чизе молида ё тарошида хатеро нест кардан; хати бутлон кашидан; кӯр шудан а) нобино гардидан; б)… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
